Η Κορώνεια βρίσκεται 20 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Λιβαδειάς, στους πρόποδες και τις πλαγιές του Ελικώνα. Από τον Όμηρο αναφέρεται η συμμετοχή της στον Τρωικό πόλεμο.

Σύμφωνα με την παράδοση, την ίδρυσε ο θετός γιος του Αθάμαντα, Κορωναίος. Η μεγάλη φήμη της αρχαίας Κορώνειας οφειλόταν στη μεγάλη γιορτή των Βοιωτών, τα Παμβοιώτια, που τελούνταν στον περίφημο ναό της Ιτωνίας Αθηνάς προστάτιδας της πόλης, κατά τη διάρκεια των οποίων σταματούσε κάθε εχθροπραξία. Η αρχαία Κορώνεια καταστράφηκε από τους Ρωμαίους το 171 π.Χ. ενώ μετά από τον μεγάλο σεισμό το φθινόπωρο του 551 μ.Χ. καταστράφηκε μαζί με πολλές άλλες πόλεις της Βοιωτίας.

Στη νεότερη ιστορία της Κορώνειας ξεχωρίζει η παρουσία του Δημητρίου Υψηλάντη, όπου ο οπλαρχηγός είχε εγκαταστήσει το αρχηγείο του σε χάνι του χωριού πριν από τη μάχη της Πέτρας το 1829.

Στον οικισμό Καλάμι που βρίσκεται στο δρόμο Λιβαδειά Αγίου Γεωργίου σώζονται τα απομεινάρια από ένα Νερόμυλο που υπήρχε στην περιοχή, πριν το ολοκαύτωμα του χωριού από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής τον Ιούνιο του 1944.

Η Κορωνειακή γη, όπως ονομαζόταν κατά την κλασική και ύστερη αρχαιότητα, ήταν πολύ σημαντική περιοχή, εξαιρετικής θρησκευτικής σημασίας.Το κέντρο της ήταν η Αρχαία Κορώνεια και στα περίχωρα, ο ναός της Ιτωνίας Αθηνάς, οι Αλαλκομεναί, το Τιλφώσσιον όρος.

Σύμφωνα με τον Όμηρο (Ιλ Β 503) η Κορώνεια συγκαταλέγεται μεταξύ των Βοιωτικών πόλεων που πήραν μέρος στη τρωική εκστρατεία με 50 συνολικά πλοία. Προστάτιδα θεά της πόλης ήταν η Ιτωνία Αθηνά, ωστόσο η ακριβής θέση του Ιτώνιου, του περίφημου ιερού της θεάς, δεν έχει ακόμα βρεθεί. Η μεγάλη φήμη της αρχαίας Κορώνειας οφειλόταν στη μεγάλη γιορτή των Βοιωτών, τα Παμβοιώτια, που τελούνταν στο ναό της Ιτωνίας Αθηνάς και χρονολογούνται από την κλασική εποχή. Κατά τη διάρκεια της γιορτής, η οποία περιλάμβανε ιππικούς αγώνες, σταματούσε κάθε εχθροπραξία. Η Κορώνεια υπήρξε μέλος του Βοιωτικού Κοινού. Επίσης, έκοβε αργυρά και χάλκινα νομίσματα. Πολλές συγκρούσεις και μάχες έλαβαν χώρα σε αυτή την περιοχή κατά την αρχαιότητα.

Η ακρόπολη της αρχαίας Κορώνειας βρίσκεται στην κοιλάδα που διαρρέει το ρέμα Πόντζα. Οι αρχαιολόγοι έχουν ταυτίσει την Κορώνεια στο λόφο βορειοδυτικά του σημερινού χωριού Κορώνεια. Περιηγητές των αρχών του 19ου αιώνα είχαν ήδη επισημάνει τμήματα πολυγωνικού τείχους, που περιστοίχιζε την ακρόπολη, ερείπια θεάτρου και δωρικού ναού.

Στην κορυφή της ακρόπολης της Κορώνειας σώζεται μεσαιωνικός πύργος, ο οποίος θα χρησίμευε πιθανότατα ως φρυκτωρία – παρατηρητήριο. Ο Παυσανίας αναφέρει διάφορα μνημεία της αρχαίας Κορώνειας, όπως: τον βωμό του Επιμήλιου Ερμή και των Ανέμων στην αγορά, τον ναό της Ήρας, τον ναό της Ιτωνίας Αθηνάς και τον ναό του Ηρακλή.

Ανάμεσα στο μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής και την σημερινή Κορώνεια δεσπόζει επιβλητικός ο ορεινός όγκος της Παλαιοθήβας – του αρχαίου Τιλφωσσίου, όπου κατά την κλασική αρχαιότητα υπήρχε οχυρό εξαιρετικής στρατηγικής σημασίας για τον έλεγχο της περιοχής και μάλιστα κατά τον Γ΄ ιερό πόλεμο το 353 π.Χ. ήταν αντικείμενο οξύτατης διαμάχης μεταξύ Φωκέων και Θηβαίων. Αν κάποιος ανεβεί σήμερα, θα αντικρίσει με δέος την επιβλητική οχύρωση με τις υπερμεγέθεις πολυγωνικές πέτρες, θα θαυμάσει την επινοητικότητα των αρχαίων και θα ατενίσει όλο τον κάμπο της Κωπαΐδας.

(Πηγή: Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού)

Ο Άγιος Γεώργιος είναι κωμόπολη κτισμένη στους πρόποδες του όρους Ελικώνα νοτιοανατολικά της Λιβαδειάς.

Αναπτύχθηκε κατά τα τέλη του 18ου αιώνα όταν στην περιοχή εγκαταστάθηκαν κάτοικοι της Λιβαδειάς εξαιτίας επιδημίας πανώλης που είχε ξεσπάσει στη βοιωτική πόλη.

Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία. Εδώ στεγάζεται και το Μουσικό Σχολείο της Λιβαδειάς.

Το Σπήλαιο Νύμφης Κορώνειας ή Λειβηθρίδων Νυμφών (Λειβήθριον Άντρον) βρίσκεται σε υψόμετρο 820 μ. στη βορειοανατολική πλαγιά του Ελικώνα στη Βοιωτία, 5 χλμ. νοτιοδυτικά του χωριού Αγία Τριάδα και 22 χλμ. νότια της Λιβαδειάς. Αποτελείται από μία αίθουσα με χωνοειδές σχήμα, που φέρει μικρό άνοιγμα στην οροφή. Μπροστά από την είσοδο του σπηλαίου υπάρχει πλάτωμα που περιβάλλεται από βράχια, τα οποία φέρουν λαξεύματα.

Το σπήλαιο ήταν αφιερωμένο στις Νύμφες. Στο βράχο της εισόδου του υπάρχει η εγχάρακτη επιγραφή ΚΟΡΩΝΕΙΑ ΝΥΜΦΗ. Από την πολυετή έρευνα που διεξήγαγε η Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας υπό τη διεύθυνση της Β. Βασιλοπούλου προκύπτει ωστόσο ότι το σπήλαιο ήταν αφιερωμένο κυρίως στις Λειβηθρίδες Νύμφες, βάσει επιγραφών σε αγγεία και ειδώλια. Από την έρευνα έχει έρθει στο φως πληθώρα αφιερωμάτων με προέλευση από εργαστήρια βοιωτικά, αττικά, κορινθιακά και ευβοϊκά, που ξεκινούν από την Αρχαϊκή περίοδο (6ο αιώνα π.Χ.) και διαρκούν έως την Ύστερη Ελληνιστική και Ρωμαϊκή περίοδο.

Τα ειδώλια, που αριθμούν μερικές χιλιάδες, περιλαμβάνουν αρχαϊκά σανιδόσχημα, μορφές Αφροδίτης, Δήμητρας, Ερμή, Πάνα, Ταναγραίες, σπάνιους τύπους, καθώς και ζωόμορφα και πτηνόμορφα ειδώλια και ομοιώματα καρπών. Εκτός από ειδώλια, οι προσκυνητές αφιερώνουν μελανόμορφα και ερυθρόμορφα αγγεία (κυρίως πόσεως, αλλά και ληκύθους, θυμιατήρια, επίνητρα και αγγεία με ανάγλυφη διακόσμηση), με παραστάσεις διονυσιακές, μυθολογικές και σκηνές από την καθημερινή ζωή. Επιπλέον, αφιερώνουν χάνδρες, νομίσματα, χτένες και αντικείμενα από οστό.

Το σπήλαιο δεν αποτελεί οργανωμένο αρχαιολογικό χώρο. Επιλογή ευρημάτων του εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών.

(Πηγή: Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού)

Έξω από την Κορώνεια, ανάμεσα σε τρεχούμενα νερά υπάρχει διαμορφωμένος πλατανόφυτος χώρος αναψυχής στην περιοχή των πηγών του αρχαίου ποταμού Κοράλιου.

Πριν ανέβουμε στο χωριό Αγία Τριάδα (Στεβενίκο), στη θέση Πόντζα, βρίσκεται το άλλοτε μοναστήρι και τωρινό ξωκλήσι των Ταξιαρχών με υπέροχες αγιογραφίες που χρονολογούνται γύρω στο 1825 και πολλές ενυπόγραφες πέτρες και πλάκες. Στην περιοχή κατά την αρχαιότητα υπήρχαν οι αρχαίοι ναοί των Νυμφών και Χαρίτων, της Θεάς Δήμητρας και θερινά Ρωμαϊκά ανάκτορα.

Η Στριγανιά είναι οροπέδιο εξαιρετικού φυσικού κάλλους περιτριγυρισμένο από έλατα και το νοτιότερο ευρωπαϊκό δάσος από δρυς. Αποτελεί χώρο αναψυχής για τους ντόπιους.

Η Αγία Τριάδα πρώην Στεβενίκο είναι ένα όμορφο ορεινό χωριό κτισμένο στους πρόποδες του Ελικώνα σε υψόμετρο 400 μέτρων. Βρίσκεται 21 χλμ. νότια της Λιβαδειάς. Η ύπαρξη ρωμαϊκών επιγραφών και βυζαντινού κάστρου ενισχύει τις απόψεις κατοίκισης της περιοχής από την αρχαιότητα ή τον Μεσαίωνα. Ο οικισμός αναφέρεται για πρώτη φορά σε οθωμανικά έγγραφα του 1466 μ.Χ. με την ονομασία Στεβενίκο και καταγράφεται ως ελληνόφωνος οικισμός σε αντίθεση με τα γειτονικά χωριά που αναφέρονται ως αρβανίτικα. Κατά τη διάρκεια της ύστερης Τουρκοκρατίας ήταν ο μεγαλύτερος οικισμός της περιφέρειάς του και αποτέλεσε σημείο στρατηγικής σημασίας λόγω της οχύρωσής του.

Η Αγία Άννα ή Κούκουρα είναι όμορφο ορεινό χωριό μέσα στα έλατα σε υψόμετρο 720 μέτρων, 28 χλμ από την Λιβαδειά. Το χωριό περιβάλλεται από ελατόδασος και δάση από δρυ. Στην περιοχή σχηματίζονται πολύ μικρές λίμνες (δολίνες), που δημιουργούνται από τη μεγάλη συγκέντρωση νερού κατά τη χειμερινή περίοδο. Οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να περιηγηθούν στο δάσος, να ανεβούν στην κορυφή του Ελικώνα και να δοκιμάσουν παραδοσιακά εδέσματα.

Την πόλη έχτισε, σύμφωνα με την παράδοση, ο ήρωας Αλαλκομενεύς. Βρισκόταν ανάμεσα από στις πόλεις Αλίαρτο και Κορώνεια, νοτιοδυτικά της λίμνης Κωπαΐδας. Ήταν γνωστή από το ιερό Αλαλκομένειο, που ήταν αφιερωμένο στην Αθηνά.
Σε κοντινή απόσταση στον κάμπο βρίσκεται και ο οικισμός Άγιος Αθανάσιος.

Ανακαλύψτε τον επίσημο τουριστικό οδηγό του Δήμου Λεβαδέων.